Οστεοπόρωση και καταγματικός κίνδυνος
Η εκτίμηση του καταγματικού κινδύνου είναι θέμα πολυπαραγοντικό (1). Η οστική πυκνότητα δε φαίνεται ικανή από μόνη της να προβλέψει με ακρίβεια τον καταγματικό κίνδυνο, γεγονός που επιβεβαιώνεται και με την αυξημένη επίπτωση καταγμάτων που παρατηρείται κυρίως σε οστεοπενικούς ασθενείς (2).
Στην προσπάθεια για εύρεση ενός διαγνωστικού εργαλείου εξαιρετικά ευαίσθητου για την εντόπιση ατόμων με υψηλό κίνδυνο για καταγματική νόσο, αρκετοί παράγοντες κινδύνου με ιδιαίτερη προγνωστική αξία, έχουν αναδειχθεί . Η ηλικία, το φύλο, το χαμηλό σωματικό βάρος, το προηγούμενο κάταγμα, το θετικό οικογενειακό ιστορικό για κάταγμα χαμηλής ενέργειας, το κάπνισμα, η χρόνια αγωγή με κορτικοστεροειδή , καθώς και υπέρμετρη λήψη αλκοόλ . αποτελούν πληροφορίες ικανές από μόνες τους να προβλέψουν τον κατγματικό κίνδυνο ανεξαρτήτως της οστικής πυκνότητας (3). Επιπλέον , ο αυξημένος ρυθμός οστικής εναλλαγής , όπως αυτός αξιολογείται από τους βιοχημικούς δείκτες , είναι και αυτός ένας ανεξάρτητος από την οστική πυκνότητα παράγοντας κινδύνου για μελλοντικό κάταγμα (4).
Η συνύπαρξη χαμηλής οστικής πυκνότητας και ορισμένων από τους παραπάνω κλινικούς κινδύνους , αυξάνει γεωμετρικά τον καταγματικό κίνδυνο (5,6). Έ χει αποδειχθεί ότι ο ασθενής με φυσιολογική ή ελαφρώς μειωμένη οστική πυκνότητα αλλά με πολλούς κλινικούς παράγοντες κινδύνου έχει μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μελλοντικού κατάγματος από ασθενή με χαμηλή οστική πυκνότητα και κανένα άλλο διαπιστωμένο παράγοντα κινδύνου (3).
Στην διαγνωστική προσέγγιση κάθε περιστατικού θα πρέπει να συνεκτιμώνται τα εργαστηριακά ευρήματα με τις πληροφορίες που απορρέουν από ένα λεπτομερές ιστορικό. Ο συγκερασμός αυτός θα βοηθήσει όχι μόνο στην ανάδειξη πιθανών δευτεροπαθών αίτιων υπεύθυνων για τον αυξημένο καταγματικό κίνδυνο , αλλά και στην ορθότερη και αποτελεσματικότερη θεραπευτική παρέμβαση.
Αξιοσημείωτη είναι η παρατήρηση, ότι η επίπτωση του κατάγματος του ισχίου είναι δεκαεπτά φορές μεγαλύτερη σε γυναίκες με πέντε ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου εκτός της οστικής πυκνότητας, από την αντίστοιχη γυναικών με δύο ή και λιγότερους παράγοντες (3).
Βιβλιογραφία :
1. Kanis JA, Johnell O, Oden A, De Laet C, Jonsson B, Dawson .A .Ten-year risk of osteoporotic fracture and the effect of risk factors on screening strategies. Bone 2002; 30:251–258
2. Siris ES., Chen YT., Abbott TA., Berrett-Connor E., Miller P., Wehren LE., Berger ML. Bone mineral density thresholds for pharmacological intervention to prevent fractures. Ach Intern Med 2004; 164:1108-1112.
3. Cummings SR., Nevitt MC., Browner WS., Stone K., Fox KM., Ensrud KE., Cauley J., Black D., Vogt TM. Risk factors for hip fractures in white women. Study of Osteoporotic Fractures Research Group. N Engl J Med 1995; 332: 767-773.
4. Ganero P., Hausherr E., Chapuy MC., et al. Markers of bone resorption predict hip fracture in elderly women: The EPIDOS Prospective Study. J Bone Miner Res 1996; 11: 1531-1538.
5. Eastell R., Reid DM., Compston J., et al. secondary prevention of osteoporosis: When should a nonvertebral fracture be a trigger for action? QJM 2001; 94:575-597.
6. Ross PD., Davis JW., Epstein RS., Wasnich RD. Pre-existing fractures and bone mass predict vertebral fracture incidence in women. Ann Intern Med 1991; 114:919-923.
__________________________________________________________________________________________________________
Ορθοπεδικός Χειρουργός Δρ. Ιωάννης Χαρόπουλος
 |
 |
 |
 |